Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh, tình trạng sản xuất, kinh doanh thuốc giả không chỉ là vấn đề của quốc gia đơn lẻ, mà là vấn đề chung toàn cầu và đang diễn biến ngày càng phức tạp. Thời gian vừa qua, liên tiếp các vụ sản xuất, buôn bán thuốc giả, thực phẩm giả ở Việt Nam đã bị cơ quan chức năng phát hiện, xử lý, bị dư luận xã hội lên án.

Thuốc giả và thực phẩm giả không những gây tác hại trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người tiêu dùng, gây thiệt hại về kinh tế, gây xói mòn niềm tin xã hội, suy giảm uy tín của doanh nghiệp, tiềm ẩn nguy cơ mất trật tự an toàn xã hội.

Triệt phá một cơ sở sản xuất thuốc giả.

Phiên giải trình lần này được tổ chức nhằm đánh giá tình trạng sản xuất, kinh doanh, lưu hành thuốc giả, thực phẩm giả; đánh giá kết quả đạt được, những khó khăn, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Trên cơ sở đó, các cơ quan chức năng sẽ đề xuất, kiến nghị giải pháp chống thuốc giả.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, tác hại của thuốc giả, thực phẩm giả đối với sức khỏe nhân dân và nền kinh tế là rất lớn, đến mức có thể coi là hiểm họa, gây tác hại trực tiếp, lâu dài đến sức khỏe, thậm chí tính mạng người sử dụng.

Quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước thể hiện rất rõ tinh thần quyết liệt đấu tranh, tiến tới triệt tiêu hiểm họa này. Từ đầu năm đến nay, Chính phủ cũng đã nỗ lực tập trung triển khai đợt cao điểm đấu tranh với tinh thần chỉ đạo là không khoan nhượng với tình trạng thuốc giả, thực phẩm giả để bảo vệ sức khỏe, tính mạng, quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, doanh nghiệp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề nghị cả về phía cơ quan giải trình và phía yêu cầu giải trình phải đánh giá sát thực, khách quan thực trạng sản xuất, kinh doanh, lưu hành thuốc giả, thực phẩm giả. Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Công Thương và đại diện lãnh đạo các bộ, ngành cần trả lời, giải trình thẳng thắn, đi thẳng vào trọng tâm vấn đề, phân tích, đánh giá đúng thực tế những tồn tại, hạn chế, làm rõ nguyên nhân; xác định cụ thể trách nhiệm. Từ đó, đưa ra các giải pháp thiết thực, khả thi để khắc phục có hiệu quả, đúng chỉ đạo, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả trong thời gian tới.

Trong đó, cần lưu ý đến việc xây dựng, ban hành, triển khai chính sách pháp luật về dược và an toàn thực phẩm; hoạt động cấp phép lưu hành, kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm liên quan đến thuốc giả, thực phẩm giả; hành vi quảng cáo sai sự thật đối với sản phẩm thuốc, thực phẩm; cũng như công tác quản lý, sử dụng cơ sở vật chất, trang thiết bị, tổ chức bộ máy, nhân sự của các trung tâm kiểm nghiệm trên cả nước, bảo đảm đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số hiện nay.

Báo cáo tại phiên giải trình, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, tỷ lệ thuốc không đạt chất lượng, thuốc giả giảm mạnh từ hơn 10% những năm 1990-1991 xuống dưới 2% những năm gần đây. Theo đánh giá của Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ thuốc không đạt chất lượng và thuốc giả của Việt Nam ở mức thấp so với trung bình của thế giới.

Tuy nhiên, gần đây có những vụ việc sản xuất, kinh doanh thuốc giả bị cơ quan chức năng phát hiện và triệt phá, điển hình là các đường dây sản xuất, buôn bán kháng sinh giả và đường dây thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả trên nhiều địa bàn.

Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng do nhu cầu thuốc cho công tác khám chữa bệnh của nhân dân tăng cao, đặc biệt sau dịch Covid-19; lợi nhuận trong hoạt động sản xuất, kinh doanh thuốc giả cao.

Bên cạnh đó, thương mại điện tử và mạng xã hội là kênh chủ đạo để tiêu thụ thuốc giả, lợi dụng tâm lý người tiêu dùng muốn mua thuốc giá rẻ, tự điều trị. Trong khi đó, nhân sự làm công tác phòng, chống thuốc giả của ngành y tế khá mỏng cả ở cấp Trung ương và địa phương; các trung tâm kiểm nghiệm tại các địa phương mặc dù đã được tâm đầu tư nhưng phần lớn trong số này chưa đáp ứng được yêu cầu.